Jak wygląda rynek gazu ziemnego w Polsce

STRUKTURA RYNKU GAZU W POLSCE

Struktura rynku gazu jest nadal silnie zmonopolizowana. Wynika to z dominacji na rynku jednego dostawcy gazu ziemnego GK PGNiG – która bezpośrednio lub poprzez swoje spółki zależne prowadzi wszystkie w / w działalność, obejmując 98% rynku. Polski rynek gazu jest praktycznie rynkiem jednego dostawcy gazu ziemnego. W przypadku braku konkurencji ceny na rynku podlegają taryfom i zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

W dniu 1 lipca 2007 roku GK PGNiG dokonała prawnego i technicznego oddzielenia swojej działalności, czyli oddzielenia technicznego przesyłu gazu od jego sprzedaży. Jest to efekt realizacji zapisów Prawa energetycznego. W wyniku komercyjnego rozdzielenia obsługi klientów Spółki Gazownicze zajmują się obecnie techniczną dystrybucją gazu, pełniąc funkcję Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD). Oddziały Obrotu Gazem (Dolnośląski, Karpacki, Wielkopolski, Pomorski, Górnośląski i Mazowiecki) stanowią odrębną strukturę organizacyjną PGNiG, która na terenie całego kraju prowadzi 23 gazownie i ponad 300 Biur Obsługi Klienta.

LIBERALIZACJA RYNKU GAZU ZIEMNEGO W POLSCE

Stworzenie jednego, wirtualnego punktu skupu gazu w Polsce przez Gaz-System oraz uruchomienie sprzedaży gazu na Towarowej Giełdzie Energii stworzyły podstawy do jego liberalizacji. Kolejną ważną zmianą było wprowadzenie obligacji ustawowej i późniejszy podział PGNiG na dwie spółki. W efekcie znacznie wzrosła płynność na rynku akcji, a dla wszystkich spółek obrotu gazem w Polsce stworzono porównywalne warunki zakupu gazu ziemnego.

PROCES ZMIANY DOSTAWCY GAZU

Większość udziałów w rynku gazu posiada PGNiG. Jednakże każdy odbiorca przyłączony do sieci dystrybucyjnej PSG ma prawo do zmiany sprzedawcy paliwa gazowego na dowolną firmę posiadającą Generalną Umowę Dystrybucji z OSD znajdującą się na terenie dystrybutora. W przypadku rynku gazu jest to najczęściej jedna ze spółek GK PGNiG.

PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY GAZU ZIEMNEGO

Polska jest po liberalizacji rynku sprzedaży paliwa gazowego zgodnie z zasadami wolnego handlu UE i regulacjami. Niezależni sprzedawcy gazu mają swoje oferty zarówno dla klientów biznesowych, jak i dla gospodarstw domowych. Zmianę sprzedawcy gazu można dokonać, upoważniając nowego sprzedawcę do działania w naszym imieniu.

Każdy odbiorca posiadający z PGNiG kompleksową umowę sprzedaży i dystrybucji gazu, ma prawo wypowiedzieć i zmienić sprzedawcę. Zmiana jest bezpłatna. Nie oznacza też przerw gazowych ani wymiany instalacji. Za ciągłość dostaw nadal odpowiada OSD.

1. Umowa z nowym sprzedawcą
2. Wypowiedzenie umowy sprzedaży dotychczasowemu sprzedającemu (krok ten może wykonać nowy sprzedawca)
3. Zawarcie umowy dystrybucyjnej (krok ten może wykonać nowy sprzedawca)
4. Poinformuj OSD o zawarciu nowej umowy sprzedaży (krok ten wykonuje nowy sprzedawca)
5. Ostateczne rozliczenie z obecnym sprzedawcą

Zmiana sprzedawcy od momentu podpisania umowy trwa zwykle około 3 do 4 tygodni. Po wygaśnięciu starej umowy następuje rozliczenie z dotychczasowym sprzedawcą.

Jeśli klient zdecyduje się na zmianę dostawcy gazu, najłatwiej jest podpisać upoważnienie nowego sprzedawcy do działania w naszym imieniu. Poinformuje on nasze OSD o zmianie sprzedawcy i wypowie umowę kompleksową z PGNiG. Sprzedawca wpłaci również OSD kaucję, która gwarantuje dostawę gazu.

OPERATOR SYSTEMU PRZESYŁOWEGO

Właścicielem Operatora Sieci Przesyłowej (OSP) jest spółka Gaz-System S.A., której misją jest transport gazu sieciami wysokiego ciśnienia. Spółka eksploatuje sieć rurociągów przesyłowych o długości około 9853 km, składy gazu oraz stacje redukcyjno-pomiarowe.

OPERATORZY SYSTEMÓW DYSTRYBUCYJNYCH

Na obszarze dystrybucji działa jeden operator dystrybucyjny – PSG Sp. z o.o. oraz kilkudziesięciu mniejszych operatorów systemów dystrybucyjnych działających lokalnie, których sieci są podłączone do PSG Sp. z o.o. lub operator systemu przesyłowego Gaz-System S.A. Dystrybucja paliwa gazowego do odbiorców odbywa się zgodnie z wymaganiami określonymi w Instrukcji Ruchu Sieci Dystrybucyjnej.

HANDEL

Obszar obrotu zajmowany jest przez kilkadziesiąt podmiotów, ale podobnie jak w przypadku dystrybucji jest on zdominowany przez jeden duży podmiot – PGNiG S.A. Na koniec grudnia 2014 roku koncesję na obrót gazem ziemnym posiadało 141 podmiotów. Z kolei 59 firm zajmowało się obrotem gazem ziemnym.

Większość gazu sprzedawanego do odbiorców końcowych na rynku polskim należy do PGNiG SA Pozostała część sprzedaży gazu do odbiorców końcowych realizowana jest przez alternatywne spółki obrotu działające w Polsce oraz firmy sprzedające gaz z zagranicy bezpośrednio dużym odbiorcom końcowym, którzy sami importowali ten gaz do Polski.

WYMIANA GAZU ZIEMNEGO

Sprzedaż i zakup paliw gazowych na polskim rynku hurtowym odbywa się przede wszystkim na giełdzie towarowej prowadzonej przez Towarową Giełdę Energii SA. (TGE). Uczestnikami rynku giełdowego są głównie spółki obrotu gazem oraz duzi odbiorcy końcowi, którzy mogą działać samodzielnie po zawarciu stosownej umowy z TGE S.A., przystąpieniu do giełdy lub za pośrednictwem domów maklerskich. Obrót giełdowy odbywa się poprzez zawieranie umów sprzedaży (transakcji) pomiędzy członkami giełdy.

Rozwój giełdy gazu ziemnego jest m.in. wynikiem zmian w prawie energetycznym, które zobowiązały przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się sprzedażą paliw gazowych do obligatoryjnej sprzedaży części gazu ziemnego na giełdach towarowych.

PRZECHOWYWANIE

Polsce magazynami gazu zajmuje się PGNiG, które posiada obecnie 6 podziemnych magazynów gazu o łącznej pojemności 1,6 mld metrów sześciennych